Macron bi têkçûna hilbijartina herêmî va berî hilbijartinên Serokmariyê derbeyeke mezin xwar

Di türa duyemin a hilbijartinen heremi ku li Fransaye duh hat lidarxistin da şaredaren 34 hezar ü 967 şaredariyan diyar bün. Hat ragihandin ku rejeya kesen ku neçün ser sandoqe ji ji sedi 60 e. Ev reje di hilbijartinen heremi yen sala 2014an ji sedi 37,87 bü.

Emmanuel Macron ku sala 2017an li ser kursiye serokomariye rünişt ü şün da bi gelek krizen ku nikaribü çareser bike ra rübirü bü, li welet ji bo ku heza xwe zede bike, geleki giringi dida hilbijartinen heremi. Lebele partiya Macron, Tevgera Meşa Komare (LREM) di hilbijartinan da şikestin xwar. Li bajaren mezin en weki Paris, Marsilya ü Lyone namzeden LREMe bi ser neketin. LREMe bi tene li 3 bajaran şaredar derxistin.

Te destnişankirin ku Macron de ji iro roj şünda giraniya xwe bide ser hilbijartinen serokomariye ku de 2022yan da ben lidarxistin. Li welet ji ber politikayen wi ü ji ber ku nikaribü kriza Kovid-19e bi re va bibe, Macron piştgiriya beşeke mezin a gel wenda kir. Ji ber ve çende ji li gori qenaetan, Macron di hilbijartinan da heger bibe namzed, de nikaribe dengderan qani bike. Ji aliyeki din va ji ew yek ji ciye guman ü meraqe ye ka Macron de Fransaya ku bi pirsgireken abori ü civaki dikele, heya 2022yan çawa bi re va bibe.

Partiya Kesk biriqi

Di türa duyemin a hilbijartinen heremi da Partiya Kesk (EELV) biriqi. EELVya ku li hin bajaran ligel partiyen çep derket re, li Lyon, Bordeaux, Strazburg, Poitiers, Tours, Annecy Besançon ü Marsilyaye di hilbijartinan da bi ser ket.

Serokwezir Edouard Philippe ji li Le Havreye ji sedi 58,83yan va di hilbijartine da bi ser ket. Niha Philippe dive di navbera wezifeya Serokwezirtiye ü Şaredariya Le Havreye da biryara xwe bide, lewra li welet herdu wezife nikarin bi hev ra ben kirin.

Ji hela din Partiya Komarparezan (LR) şaredariyen ku di hilbijartina heremi ya ewil da bi dest xistibün parast. Ji bili ve Şaredartia Loriente ya ji 1965an pe va ji hela Partiya Sosylaist (PS) va te revebirin ji hat bidestxistin.

Li Parise şaredare niha we dewam bike

Li Parise Anne Hidalgoya namzeda Partiya Sosylaist (PS) ya ku ji sedi 49,3 ray hilda we disa şaredartiya Parise bidomine.

Wezire Tenduristiye ye bere Agnes Buzyne namzede LREMye ji sedi 13,3 ray hilda ü bü seyemin.

Li Perpignane namzede Partiya Yekitiya Neteweyi (RN) Louis Aliot ji sedi 53,1 ray hilda bü şaredar. Cara ewil e ku RN di hilbijartinan da bajareki nifüsa we ji 100 hezari zedetir e bi dest dixe.

Siyasetmedarn Tirk ji wek şaredar hatin hilbijartin

Di hilbijartinen heremi da siyasetmedarn Tirk ji bi ser ketin.

Metin Yavuz li Valentonaya Parise ji sedi 52,37 ray hilda.

Yavuz namzede Partiya Kominist a Fransaye (PCF) Laurent Perichone ku ji sedi 49,91 ray hilda tek bir ü bü şaredar.

Endame Parlamentoya Ewropaye ü namzede LRye Agnes Evren li herema 15emin a Parise ket hilbijartine ü ji sedi 53,5e dengan hilda ü bü şaredar.

Sonia Krimiya diji Tirkiyeye di hilbjartine da tek çü



Sonia Krimiya parlamentera Frensi ya ku bi esle xwe ji Tünise ye, bi daxuyaniyen xwe yen diji Tirkiyeye va te zanin. Sonia Krimi li Cherbourg-en-Cotentine wek namzede LREMe ket hilbijartine ü tek çü. Krimi tene ji sedi 8,7e dengan hilda ü di hilbijartine da ket reza seyemin.



Par li Antalyaye civina Asambleya Parlamenteren NATOye hat kirin ü di civine da Wezire Karen Derva Mevlut Çavuşoglu ji ber gotinen we yen der bare büyeren 1915an da bertekeke tund nişani Krimiye dabü.



Krimiye di civine da gotibü ku "rexneyen li ser qaşo komkujiya Ermeniyan" en Seroke Meclise Mustafa Şentop ew şoqe kir ü wiha gotibü, "Gelo tarix bi deste kesen ser dikevin, naye nivisin? Ji bo gelek welatan PKK terorist nine, le ji bo we wisa ye. Dive em ji bo ve baldar bin."



Li ser ve Çavuşoglu wiha gotibü: "Hün bi kijan agahiya xwe ya qit va li ser diroke biryareke ev qas zelal didin. Tene sedemek heye ku hün bi ve kemasiya xwe ya agahiyan biryaren didin, ew ji populizm e. Mixabin seroke we ji li ber populizme tek çüye. Dewleta ku heri dawin di mijara komkuji ü diroke da derse bide Tirkiyeye Fransa ye. Lewra em tişten li Ruanda ü Cezayire qewimin ji bir nakin. Bira Fransa li diroka xwe ya tari binihere ü derse nede Tirkiyeye. Heke hün wiha dewam bikin, em e ji hede we nişani we bidin."



Sonia Krimi li ser van gotinan salon terk kiribü ü Çavuşoglu li ser ve wiha gotibü, "Rasti naçin xweşa we, em e gotina rastina bidominin." -