Li Gorî Mêran Hejmara Pîrejinên Tenê Zêdetir E

Alk. Doç. Dr. Hilal Ozkayaya Midüra Navenda Sepan ü Lekoline ya Kal ü Pirbüna Bitenduristi ya Zaningeha Zanisten Tenduristiye bi minasebeta hefteya kal ü piran va daxuyani da peyamnere AAye ü diyar kir ku kal ü pirbüna bi awaye kronolojik, hem li gori Rexistina Tenduristiye ya Cihane ü hem ji li gori Tirkiyeye di 65 saliye da dest pe dike. Herwiha Ozkayaye bal kişand ku destpekirina kal ü pirtiye li gori gori çand ü welatan ji diguhere.



Ozkayaye diyar kir ku kal ü pirbün ne bi tene di ware kronolojik da herwisa di ware biyolojik, psikolojik ü sosyolojik da ji xwe dide der ü pevajoyeke bi vi rengi ye ü wiha dewam kir, "Nişangehen tenduristiye yen gelek kal ü piren ku temene wan yek e, li gori be ka di civaka sosyal da çiqas aktif in ü herwiha li gori emre xwe di jiyana xwe da heta çi radeye rolan werdigirin, diguhere."



Ozkayaye diyar kir ku ve axiriye edi nexweşiyen kronik heta radeyeke ten tedawikirin, insidansa nexweşiyen şewbe berjer büye ü herwiha di ware teknolojiye da ji tenduristi peş ketiye ku ev geşepedan tevda li ser we yeke bandoreke ereni dike ku hem li dinyaye ü hem ji li Tirkiyeye temene mirovan direjtir be. Ozkayaye herwiha got ku nifüse salxurde, li gori temame nifüs zede dibe ü wiha dewam kir:



"Dema em li daneyen dinyaye meze dikin, em dibinin ku di 2013an da 900 milyon kes ji ser 60e xwe ra bün ku ev reqam we di 2050i da bibe 2 milyar ü rejeya we ji we bibe ji sedi 22. Anku ji her 5 kesi yek je we di 60e xwe an ji ji ser we ra be. Dema em li daneyen li welate me meze dikin, em dibinin ku reje neziki hev in. Herwiha dema em meze dikin, em dibinin ku li welate me hejamara jinen ku tene dijin ü herwiha hewcedariya wan heye, zede dibe ku ev yek ji bo civaka me pir giring e. Bi gotineke din ü eşkere, ji neferen male dema mer heta dimire, jina wi le dinihere. Lebele ev yek ji bo pirejinan wiha nine. Bo nimüne, kalen ku jinen wan mirine rejeya we ji sedi 12,5 e, lebele ev reje di jinebiyan da ji sedi 49,8 e." -